In 2009 kwam ‘The Help’ uit, geschreven door Kathryn Stockett.
In The Help wordt beschreven hoe het is om als Afrikaanse-Amerikaanse hulp in het huishouden van welgestelde, banke gezinnen te werken. En dat rond 1960. Discriminatie en rassenhaat was aan de orde van de dag. Met name in streken waar The Help plaats vond; Mississippi. Om je een betere tijdsgeest te geven; 1963 was het jaar waarin Martin Luther King Jr. zijn speech ‘I had a dream’ ten gehore bracht. Je begrijpt dus, dat dit boek ook een verhaal met een boodschap heeft. Verteld door de ogen van de hulp en een ruimdenkende blanke beginnende schrijfster.
The Help is een schitterend boek die vervolgens, terecht, schitterend verfilmd werd. En een succesvol boek, wordt natuurlijk ook vertaald. En daar ging het, in mijn ogen, mis..
De titel van een boek wordt zorgvuldig gekozen
Een schrijf(st)er van een boek heeft met grote zorgvuldigheid nagedacht over de titel van zijn of haar boek. Met deze pakkende titel wil die persoon de essentie van het verhaal overbrengen, een boodschap overbrengen en het aantrekkelijk laten klinken. Een titel als The Help voor dit boek, slaagt daarin. De juiste titel van een boek is belangrijk.
Geen romannetje
Maar zodra boeken worden vertaald, zijn we ineens afhankelijk van de uitgever. Mij lijkt het eenvoudig om de titel te vertalen in ‘De Hulp’, in overeenstemming met datgene wat de schrijfster heeft bedoeld. Maar nee…. om onverklaarbare redenen is er gekozen voor ‘Een Keukenmeiden Roman’. En met name bij dit boek, stuit me dat echt tegen de borst.
Met zo’n titel denk ik aan twaalf uit een dozijn chicklit. Een romannetje bedoeld om even als tussendoor te lezen. Bedoeld voor keukenprinsesjes die van koken en theeleuten houden. Gezelligheid alom. Je weet wel, van hetzelfde niveau als ‘Shopaholic’ en Bridget Jones’s Diary (geweldige boeken overigens, maar die voldoen aan de verwachtingen). Met zo’n titel lees ik het boek weg, lach ik om de personages en denk ik… grappig bedacht.
Realiteit
Maar The Help was de realiteit voor heel veel Afrikaanse-Amerikaanse dienstmeisjes. Het was de realiteit om plaats te maken in de bus voor een blanke of nog erger… te moeten lopen omdat je door je huidskleur niet mee mag. Het was de realiteit dat jij de zorg had voor hun kinderen, maar tegelijkertijd niet naar dezelfde wc mocht gaan. Het was de realiteit om niet meer ergens naar binnen te mogen of aangevallen te worden op straat. De titel ‘Een Keukenmeiden Roman’ vind ik respectloos en haalt de kracht van het boek weg.
Waarom verandert de titel van een boek?
Maar waarom gaat zo’n titel ‘lost in translation’? Waarom wordt het dan veranderd? Als zelfs de vertaler het er niet mee eens is? Omdat een uitgever er dus over beslist. Vanuit commerciële redenen (en dus niet uit liefde voor het boek of de inhoud daarvan) wordt gekeken wat commercieel het best zal werken. En wat commercieel het beste werkt, verkoopt natuurlijk beter. En blijkbaar wil je met zo’n boek dan liever tussen de chicklit terecht komen, dan trouw blijven aan de schrijfster. En als je als schrijfster ook nog nieuw of onbekend bent, wordt daar al helemaal geen rekening mee gehouden. Mede uit principe heb ik het boek daarom in het Engels gelezen, zo ben ik dan ook wel weer.
Wat vind jij?
Vind jij Een Keukenmeiden Roman passend? Vind jij dat het uitmaakt wat voor titel een vertaald boek krijgt? En heb je zelf ook wel eens titels gezien die je totaal niet vond passen, ten opzichte van het origineel?
Ik hen hem nog niet gelezen, dus of ik de titel passend vind weet ik nog niet, hij staat nog op mijn lange lijst met boeken die ik nog ga lezen.
Maar ik kom wel eens titels tegen die ik slecht vertaalt vind ja. En wat ik ook tenenkrommend vind is als ze (bij)namen gaan vertalen.
Het is natuurlijk wel zo dat je het beter kan beoordelen als je het boek daadwerkelijk hebt gelezen. Maar aan de andere kant? Op basis van mijn uitleg? Vind je de titel dan passend? Of.. welk gevoel krijg je als je zo’n titel ziet? Want daar gaat het in principe ook om. Dat je op basis van een titel bepaalt of je een boek wil lezen of niet. Dus ben daar nog wel benieuwd naar.
Eens! Een keukenmeiden roman suggereert een luchtig,vrolijk verhaal. Een romannetje dus.
En dat terwijl dit boek zoveel meer is!
Ja, precies. Dát dus.
Wow dat is inderdaad heel vreemd en helemaal niet passend bij het boek vind ik.
Dit verhaal sprak mij super erg aan en heeft me echt geraakt, en dan zo’n luchtige titel is inderdaad echt verbazingwekkend .
Fijn om te horen dat ik niet de enige ben. Luchtig is ook een goede omschrijving inderdaad. Leuk dat je weer wat achter laat op onze blog, trouwens 🙂
Een keukenmeidenroman klinkt inderdaad totaal anders dan The Help. En ik vind het ook niet de lading van het boek dekken.
Nee toch? Fijn om te lezen dat ik niet de enige ben die er zo over denkt.
Ah joh, Nederlandse vertalingen zijn vaak zo bar slecht. Ik heb daar wel eens een uitgever op aangesproken, dat er in een boekenserie gewoon fouten stonden. Letterlijke foute vertalingen, verkeerde interpretaties van wat er bedoeld werd. Maar goed. Uitgevers doen daar niks mee, als het maar verkoopt.
De Nederlandse term ‘keukenmeiden roman’ staat niet in verhouding met waar dit boek over gaat. Sterker nog: een keukenmeid in het Nederlands is iets totaal anders dan de ‘help’ die in het boek beschreven wordt. Echt.
Dus de beste optie is … het in het originele US Engels te lezen.
Ja, precies… dat laatste dus. Een vriendin had dit boek toevallig en ik kon het lenen. Ik las één pagina en (naast die verschrikkelijke foute titel) en het klopte gewoon niet. De vertaling paste gewoon niet bij de sfeer van Mississippee en het typische taalgebruik daar. Dus meteen terug gebracht en ik heb de Engelse versie gekocht. En dan vind ik het zelfs fijn om het origineel (de Amerikaanse versie) te lezen en niet de Britse. Want dat leest ook weer anders.
Oh.. en dat je een uitgever erop aanspreekt, snap ik best. Ik las eens een vertaald boek en er zaten gewoon grammatica fouten in!! Dat vond ik zo erg en zo storend. Het was dus niet eens een foute vertaling, maar echt een Nederlandse grammatica fout! Dat vind ik dan zo erg, dat ik dus weigerde om de rest van het boek te lezen. Uit principe. Grammatica fouten in een boek vind ik echt niet kunnen.
Leuk dat ik jullie blog heb ontdekt! Ik ben het overigens helemaal met je eens dat “Een Keukenmeiden Roman” een totaal verkeerde vertaling is voor dit prachtige boek (waarvan ik ook de Amerikaanse versie heb gelezen). Maar juist omdat jij zo’n grammar nerd bent, moet ik je er toch echt even op wijzen dat het Mississippi is, en geen Mississippee zoals je meerdere malen schrijft… 😉
Goed dat je het zegt! Het is ooit ontstaan als een grap (Mississippee), maar ik had niet eens door dat het is blijven hangen dat ik het ook fout schreef :). Ga ik natuurlijk meteen aanpassen.
En zeker leuk dat je onze blog hebt ontdekt! Welkom! Heb je zelf overigens ook eens een vertaald boek gelezen met een hele foute titel?