Een scherpe gil of plotseling hard gehuil. Een geluid dat je niet graag uit de slaapkamer van je kind hoort komen. Het zorgt ervoor dat mijn hartslag omhoog schiet en ik meteen losgerukt wordt van wat ik ook aan het doen was. Ik wil het liefst naar boven rennen om mijn kind te redden van wat er ook is dat haar zo overstuur krijgt, zoals waarschijnlijk iedere ouder die behoefte voelt.
De eerste paar maanden hadden wij geen idee van wat er gebeurde. Inmiddels zijn wij het wel gewend, want het speelt toch al een paar jaar met grote regelmaat. Soms bijna iedere avond, soms een paar weken niet. Emily van 3,5 heeft het het vaaktst, Alice die bijna 2 wordt heeft het nu pas een enkele keer meegemaakt.
Wij dachten: Nachtmerries.
Nachtmerries was een simpel antwoord, maar het voelde niet helemaal juist. Met een nachtmerrie is de angst vrij snel over zodra een kind wakker is. Je kunt troosten en weer in bed leggen, met een knuffel, een kus en wat sussende woorden kom je een heel eind.
Maar wat als je troostende armen worden weggeduwd terwijl het huilen gewoon doorgaat? De ogen zijn open, het kind lijkt wakker, maar aan de andere kant reageert het niet op je. Je kind is volledig over de zeik, maar de angst lijkt niet minder te worden zodra jij er bent. Het huilen en schreeuwen gaat gewoon door terwijl je ze vast hebt en alles erop wijst dat er geen reden meer is om bang te zijn.
Dan zijn het dus geen nachtmerries.
Het bleken nachtangsten.
Twee zaken die veel op elkaar lijken in eerste instantie, maar zodra je het hebt meegemaakt heel anders zijn. Waar nachtmerries vaak later in de nacht voorkomen, kommen nachtangsten meestal in het begin van de nacht. Vaak al in de eerste 3 uur van het slapen. Wanneer wij dus nog op zijn en de kinderen al in bed liggen.
Dit komt omdat de nachtangst ontstaat tijdens de overgang van licht slapen naar dieper slapen. Als die overgang niet helemaal lekker verloopt kan er een soort paniekaanval ontstaan. Een kind wordt dan niet wakker, maar slaapt ook niet goed verder. Het is in een soort tussenfase waar ze dus die paniekaanval krijgen. Niet wakker genoeg om dingen van buiten te registreren, niet diep genoeg in slaap om lekker te kunnen dromen.
En het vervelendste is, het is vreselijk om te zien en je kunt er helemaal niets aan doen. Kinderen kunnen gillen, wild om zich heen slaan, huilen, zweten en een hele snelle hartslag hebben. Je wilt er dan meteen naartoe om ze wakker te maken en te troosten. Dat is ook wat wij deden. Maar meestal helpt het helemaal niet en soms maken onze goedbedoelde acties het alleen nog maar erger. Ze raken nog meer overstuur van de handen die ze voelen en de kusjes die ze krijgen. Je kunt alleen maar toekijken en hopen dat het snel overgaat.
Het is dus vooral vervelend voor de ouder, die staat erbij en kijkt ernaar. Zo ook wij. We zitten momenteel weer in een periode waar ze soms wel 3 tot 4 keer per week kunnen voorkomen. We gaan altijd kijken, om zeker te weten dat er niets anders aan de hand is. Meestal praten we rustig tegen ze, aaien zachtjes over de wangetjes en proberen zo de fase sneller voorbij te laten gaan. Het lijkt een klein beetje effect te hebben, want meestal worden ze wel wat rustiger en draaien wat minder. De grootste angst lijkt weg te ebben en vaak slapen ze niet lang daarna toch goed in.
Geen gevaar
Een grote geruststelling is dat kinderen zich (meestal) niets herinneren van wat er gebeurd is. Als je er ’s morgens naar zou vragen, weet het kind totaal niet wat je bedoelt. Ook merken ze er verder weinig van qua vermoeidheid of dat ze hierdoor minder fit zijn. Wij praten er nu ook niet meer over met Emily. Eerst deden we dat wel, dan vroegen we of ze een nachtmerrie had gehad, maar zij begreep niet waar wij het over hadden en kreeg een beetje angst voor het slapen zelf.
Toen ik voor het eerst las over nachtangsten wist ik meteen dat dit was waar Emily (en nu dus ook Alice) last van had. Eindelijk snapte ik dat er een wezenlijk verschil is tussen het wakker worden van een nachtmerrie of de slaap-waak-wereld van de nachtangst. Ik las wat ik eraan kon doen (niet veel) en hoe ik er het beste mee om kan gaan. Ook las ik dat kinderen er overheen groeien. Nachtangsten komen voornamelijk voor bij kinderen tot een jaar of 6, daarna zie je het bijna niet meer.
En tot die tijd gaan wij gewoon snel naar boven als er gegild wordt, om te sussen en een kusje te geven…
Had jij wel eens van nachtangsten gehoord?
Ik had er nog niet eerder over gehoord, maar nu ik dit zo lees kan ik me heel goed voorstellen dat een kind van kennissen hier heel erg last van heeft (gehad). Die waren op een gegeven moment radeloos, omdat het heel naar is om erbij te staan en niets te kunnen doen. Onze oudste van 2 had laatst ook 1 keer een nacht waarin hij hard gilde rond een uur of 10 en 11 en wij het maar niet konden plaatsen. Misschien is het dan toch dit.
Ja het is echt heel naar. Alleen zodra je weet dat dit het is scheelt dat enorm, tenminste voor mij. Natuurlijk is het niet minder vervelend om te zien, maar je weet dan dat het verder geen ernstige achtergrond of nare uitwerkingen zal hebben. Dan is het puur een kwestie van proberen te sussen en weer op naar de volgende nacht.
Hopelijk blijft het bij die ene keer voor jullie…
Ik had er nog nooit reder van gehoord, maar kan me voorstellen dat dit heel beangstigend moet zijn voor jou als ouder.
Ja, de eerste paar keer vond ik het heel eng. Vooral dat ze je aan lijken te kijken, maar totaal niet op je reageren, alsof je een geest bent. Maar alles went. Ik let er nu al bijna niet meer op en ga gewoon sussen en troosten.
Heel herkenbaar! leonardje wordt tot 00.30 iedere avond wel 1x wakker en dan is hij precies zoals je beschrijft… grappig, wist de theorie er niet achter, goed om te weten!
Scheelt veel als je dit weet hè. Voor mij in ieder geval wel, omdat ik het toen een plekje kon geven en de wetenschap had dat het allemaal geen kwaad kan.
Iedere avond is wel echt vaak.
Een tip die ik las is om te kijken of je kunt achterhalen wanneer het ongeveer komt (hoelang na het in slaap vallen) en dan proberen het voor te zijn. Dat je vlak daarvoor het kindje een klein beetje wakker maakt, waardoor die overgang weer goed loopt. Maar zelf heb ik dat nooit geprobeerd omdat die timing bij ons te raden over laat en het niet iedere avond voorkomt.
He wat naar zeg voor die kleintjes. Gelukkig verdwijnt het na een bepaalde leeftijd.
Gelukkig wel, je zou er niet aan moeten denken dat volwassenen dit regelmatig hebben. Dan zit het hele huis rechtop in zijn bed.
Wat herkenbaar! Onze oudste (van net 4) heeft dat ook eens in de zoveel tijd, met name na een drukke en vermoeiende dag. Ik voel me dan inderdaad heel machteloos want contact maken lukt niet. En door hem aan te raken of proberen vast te houden raakt hij alleen nog maar meer van streek. Meestal gaat het wel over na een minuut of 5-10. Heel vervelend, maar misschien meer voor ons dan voor die kleine. In ieder geval goed om te lezen dat ze er overheen groeien.
Je zou het kunnen proberen met sussen. Dat werkt voor ons heel goed. Gewoon zachtjes zingen en zeggen dat jij er bent en dat het allemaal goed is en er niets aan de hand is. Ze wordt er echt kalmer van.
Aanraken helpt juist totaal niet, dan schrikt ze, gaat ze slaan en huilen en duwt ze ons weg.
Toevallig ken ik het van m’n neefje. Heel zielig!
Ik had er wel eens van gehoord, gelukkig zelf geen ervaring mee. Wat zielig zeg 🙁
Och gerem wat zielig! En wat lijkt het me frustrerend om gewoon toe te moeten kijken en niks te kunnen doen!
Gelukkig werkt sussen en zachtjes praten of zingen voor Emily wel een beetje. Dan hebben wij toch nog een klein beetje het gevoel dat we kunnen helpen. Anders zou het echt super-mega frustrerend zijn.
Ja. Ik denk dat je op de juiste weg bent door er niet te veel over te praten, want inderdaad; ze zal maar angst ontwikkelen om te gaan slapen. En zeker als ze verder niet moe is of echt te weinig slaapt, lijkt het me niet de moeite waard om haar die angst aan te jagen.
Als praktische tip zou ik nog wel even bij je buren melden wat de reden is dat ze soms in de avond ijselijk gegil horen. Gewoon, op een normale manier uitleggen. Je wil niet weten wat mensen zich in hun hoofd halen, soms.
Gewoon aanwezig zijn voor haar lijkt mij ook de beste oplossing. Je denkt misschien dat ze het niet (bewust) merkt, maar je stem en aanwezigheid kan heel kalmerend werken. Zolang je zelf maar niet in paniek schiet, maar daar lijk je me het type niet voor 😉
Heel naar. Maar misschien groeit ze er ook wel gewoon overheen. Kan een fase zijn.
Nog nooit van nachtangsten gehoord, al komt me dit wel heel bekend voor. Onze zoon heeft dit ook. Wij denken dan aan een nachtmerrie maar inderdaad is het wel net wat anders. Ik kon het niet omschrijven, nu ik dit lees herken ik het direct. Marc krijgen we dan ook niet wakker en hij blijft wel zeker een minuut of 5 angstig en roepen in halve zinnen. Wij nemen hem mee naar beneden en proberen hem wakker te krijgen, dat lukt dan helemaal niet. Het gaat wel vanzelf over en hij weet er niks meer van. Zelf vind ik het heel zielig en ook een beetje eng.